Glutenvrij eten: sommige mensen kunnen niet anders, anderen willen niet anders. Vandaag neem ik je mee in de glutenvrije keuken: ik vertel je de ins & outs over een glutenvrij dieet en ik deel één van m’n favoriete recepten met je, maar dan eens glutenvrij: wraps met falafel.

Wat is gluten?

Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt en khorasan tarwe. Gluten zit ook in producten die van deze granen zijn gemaakt. Denk aan brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, cake en taart. Het wordt ook in producten gebruikt waar je het niet direct in verwacht. Bijvoorbeeld in de ingrediënten van soepen (bindmiddel, vermicelli of vlees), in sauzen, sommige snoepjes, ijssoorten en bier. Haver is vaak gecontamineerd (besmet) en daardoor ook niet zonder meer veilig te gebruiken in een glutenvrij dieet.

Coeliakie

Sommige mensen kunnen gluten helemaal niet verdragen omdat zij lijden aan een auto-immuunziekte, genaamd coeliakie (spreek uit seu-lie-akie). Naar schatting 1% van de Nederlandse bevolking lijdt aan deze ziekte. Behoor je tot die groep, dan kan een vingernagel gluten je al doodziek maken en ben je veroordeeld tot een leven lang glutenvrij eten. Mogelijk is het percentage patiënten hoger dan 1%, omdat niet veel mensen de link leggen tussen coeliakie en andere aandoeningen.

Glutensensitiviteit

Veel mensen zijn sensitief voor gluten, maar in de mate van het wel of niet verdragen van gluten zijn diverse gradaties. Net als bij andere intoleranties kan het zijn dat je gluten tot een zekere hoeveelheid gewoon verdraagt; krijg je meer binnen dan ontstaan er klachten. Deze mensen zullen bij een bloedtest naar antilichamen of allergische mechanismen, negatief testen.

Klachten

De klachten variëren van darmklachten zoals een opgeblazen buik, lichte tot hevige krampen, diarree of verstopping tot vermoeidheid, hoofdpijn, huidklachten, spier- en gewrichtspijnen. Vaak echter zijn de ziekteverschijnselen niet direct aan coeliakie te verbinden en is het lang zoeken tot de oorzaak wordt gevonden. Neurologische verschijnselen en psychiatrische aandoeningen, zoals depressie en dementie, maar ook bloedarmoede, botontkalking en PDS kunnen als oorzaak coeliakie hebben. Ook komt het vaak voor in combinatie met ziektes als diabetes type I, schildklierafwijkingen, ADHD, syndroom van Down, syndroom van Turner en syndroom van Williams. Twijfel je? Dan kun je altijd een onderzoek laten doen via een bloedonderzoek en een dunne darm biopt.

Boek

Ben je geïnteresseerd in dit onderwerp? Ik las vorig jaar het boek Eten om te Winnen van Novak Djokovic. Hierin bekent hij dat hij pas de nummer één tennisser van de wereld werd, nadat hij was overgestapt op een glutenvrij dieet. Eerder schreef ik een review over dit boek. Een goede les die ik uit dit boek heb geleerd, was de ’14-dagen-regel’. Dat wil feitelijk zeggen: laat iets 14 dagen staan, en kijk of je je er beter door voelt. Het is altijd verstandig dit te doen met een ervaren diëtist, om te voorkomen dat je bepaalde voedingsstoffen mist in je dieet.

Hiermee zeg ik echter niet dat je zélf de ziekte coeliakie kunt vaststellen. Hiervoor heb je altijd een arts nodig. En het is voor verschillende intoleranties ook zo, dat een periode van 14 dagen te kort kan zijn. Laat altijd je definitieve dieet checken door een deskundige.

Recept

Wat je reden ook is om glutenvrij te eten; er zijn inmiddels enorm veel mogelijkheden te bedenken én te koop. Ik was benieuwd naar de alternatieven en nam ook eens een kijkje in de glutenvrije keuken. Schär is de marktleider voor glutenvrije voeding, dus ik besloot een recept te maken met één van hun producten. Ik probeerde één van m’n lievelingsgerechten (wraps met falafel) glutenvrij te maken en kwam uit op het volgende recept. De Schär wraps zijn misschien anders dan je gewend bent, maar ik vond ze echt verrukkelijk. Ze zijn zachter en lekker dik. Ik haalde kant-en-klare glutenvrije falafel in huis, maar je kunt falafel ook heerlijk zelf glutenvrij maken – zorg er dan voor dat je ook het Schär meel in huis haalt.

Ingrediënten (2 personen, 2 wraps):

• Glutenvrije wraps van Schär
• Glutenvrije falafel (zelf maken met Schär meel of kant-en-klaar te koop bij de natuurwinkel)
• Zonnebloemolie
• Peterselie

Salade

• Geraspte rode kool
• Geraspte wortel
• IJsbergsla

Sausje:

• 100 ml Griekse yoghurt
• 1 el olijfolie
• Snufje Himalayazout

Dressing sla:

• 1 el olijfolie
• 1 el witte wijnazijn
• 1 tl honing
• Peper
• Zout

Bereidingswijze

Prepareer de falafel en verwarm in zonnebloemolie in de pan. Tijdens het opwarmen van de falafel rasp je de rode kool en wortel, doe dit bij de ijsbergsla. Maak de dressing en doe door de salade heen. Meng de Griekse yoghurt, olijfolie en een snufje Himalayazout en doe in een apart bakje.

Zodra de wrap is opgewarmd, smeer je de saus over de wrap. Leg de salade eroverheen en doe ongeveer 4 falafelballetjes op een wrap. Serveer je wrap met een touwtje eromheen, zodat ‘ie mooi bij elkaar blijft zitten. Eet smakelijk!

Voor de eerste keer at ik helemaal glutenvrij en de wraps zorgden er echt voor dat ik het waanzinnig lekker vond. Ook de kant-en-klare glutenvrije falafelballetjes maakten het geheel helemaal af. Wat een heerlijke maaltijd!

Handige links