Vorige week kreeg ik ruzie met iemand die ooit een van mijn beste vriendinnen was. Het ging – waar anders over? – over de tragedie bij Charlie Hebdo. Zij vond dat alle uitingen van steun van ‘Je suis Charlie’ massahysterie waren. Ik – tenslotte niet voor niets schrijver – was en ben van mening dat de vrijheid van het gesproken en geschreven woord het waard is om te verdedigen.* So far, so good. Wellicht was het een amicaal agree to disagree geworden, als zij op dat punt niet opeens had gezegd (en ik parafraseer): “Ik ga gewoon verder met mijn leven zo positief mogelijk te leiden, daar heeft de wereld veel meer aan.” Om de een of andere reden werd ik daar spinnijdig van.

Pas later begreep ik echt waarom: deze uitspraak is voor mij de ultieme culminatie van ons 21e-eeuwse wereldbeeld, waarin jij – het individu – altijd in het midden van het zonnestelsel staat. De ster in je eigen levensverhaal. Zelfontplooing is een ware religie geworden, waarbij als eerste gebod altijd geldt: gij zult positief zijn.

Nou, niets menselijks is mij vreemd, dus uiteraard worstel ik ook geregeld met mijn eigen ontwikkeling en besteed ik menig uur aan zelfanalyse en hoe ik de dingen beter zou kunnen doen, hoe ik happier zou kunnen zijn. Maar dit ging mij toch wel al te ver – niet alleen wordt zelfontplooiing in dit geval als het hoogst haalbare gezien voor jezelf, nee, je helpt de wereld er ook nog eens mee. Wauw, had ik dat maar eerder geweten, dan had ik al die donaties aan goede doelen, het tekenen van al die petities en het demonstreren op straat over kunnen slaan!

Ik ben geen saint; ik werk niet bij Artsen zonder grenzen en bouw geen waterputten voor arme kinderen in Afrika. Noch bestrijd ik de walvisvaarders aan boord van de Rainbow Warrior (ook al zou ik dat graag willen) of breng ik in mijn eentje een agriculturele revolutie tot stand. Wel probeer ik zo goed mogelijk te zijn voor dieren, de planeet en op een goede dag zelfs voor mijn medemens. Maar ik ben stellig van mening dat een passieve houding niet genoeg is om de wereld te veranderen. Gewoon bestaan is niet genoeg. Als je ook maar een kleine bijdrage wil leveren aan het tegengaan van misstanden, moet je iets doen, hoe klein of futiel dat ook lijkt. Iets doen vereist echter dat je een standpunt inneemt en dat je misstanden en afschuwelijke dingen onder ogen moet zien. Dat is niet altijd even makkelijk; op sommige dagen kan ik het absoluut niet aan. Op zo’n moment helpt het inderdaad wel als je weet wie je bent en waarom je de dingen doet, en als je een bepaald soort idealisme hebt, zodat je niet opgeeft als het allemaal erg somber en zwaar dreigt te worden.

Op zich is er dus niets mis met jezelf leren kennen of positief in het leven staan; wat echter vaak wordt vergeten is dat het geen doel an sich is, maar eerder een tussenstation. Dat tussenstation wordt in deze tijd massaal vertegenwoordigd door selfies die schreeuwen hoe fantastisch iedereens leven wel niet is, door Facebook posts waarbij het lijkt of iedereen op één groot feest is en door zelfhulpcursussen om je nóg gelukkiger te doen voelen. Is je relatie net beëindigd? De volgende dag zeggen mensen al dat dat het begin is van een te gek, nieuw tijdperk. Tijd voor rouw, verdriet, het verwerken van ‘negatieve’ emoties is er niet; iedereen is op zoek naar het happily ever after. En dan?

Ik denk dat het sprookje bullshit is. Er is geen lethargische staat van eternal happiness; jij en de wereld blijven constant veranderen, for better and for worse. Maar dat betekent niet dat je een speelbal van het lot bent; je kan zelf kiezen welke meningen je vormt, waar je voor staat en wat je wil doen om invloed uit te oefenen op de misstanden in de wereld. Als je je eigen ego even op de achtergrond stelt, natuurlijk.

– xx – Liselore

*Nee, ik ben uiteraard niet voor islamofobie. En teken dan meteen ook even deze petitie van Amnesty voor Raif Badawi, die gaat namelijk óók over vrijheid van meningsuiting!

Bron afbeelding