Vorige week keek ik “The True Cost” op Netflix, een documentaire die laat zien wie er daadwerkelijk de prijs betaalt voor dat goedkope shirtje van die massa winkel. Ik vond ‘m erg goed, maar niet gek vernieuwend als je de Nederlandse documentaires Pauw in Bangladesh en De slag om de klerewereld hebt gezien én het groene modebewuste boek “Talking Dress” hebt gelezen. Een jaar geleden schreef ik over de complexiteit van het geheel: er zijn veel partijen bij betrokken en de kern van het probleem ligt in eerste instantie bij het merk, niet per se bij de consument. Daarom deed ik dit jaar ook mee met de Fashion Revolution Tag, om aan mijn lievelingsmerk te vragen wie mijn kleren eigenlijk maakt. Of dit eerlijk verloopt en of ze ermee bezig zijn – iets wat langzaam maar zeker de merken zou moeten gaan wakker schudden. (Laten we hopen dat het helpt.)

Toch zette The True Cost me weer aan het denken. Waarom koop ik, ook al is het maar heel af en toe, nog íets bij Forever 21, Missguided, H&M? Allemaal ketens die onderdeel uitmaken van de fast fashion industrie en, zonder dat wij het door hadden, in dertig jaar tijd een economisch systeem hebben gecreëerd zonder geweten? Want eerlijk is eerlijk: heel veel van ons weten niet beter. We vinden het heerlijk om te shoppen. Even wat nieuws te kopen. Vooral als het zoveel mogelijk kleding voor zo weinig mogelijk geld is.

Maar vorige week heeft m’n geweten het gewonnen. Ik heb besloten dat alles wat ik nieuw koop eerlijk moet zijn gemaakt. En dan blijft er bijzonder weinig over, maar dat maakt de hoeveelheid aan keuze (hello generatie keuzestress!) weer een stuk makkelijker. Voortaan zie je mij in NUKUHIVA of de Geiten Wollen Winkel als ik nieuwe basics nodig heb. Ik ga in de tussentijd een kleuranalyse laten doen, zodat ik slim ga shoppen en weet welke kleuren altijd goed voor mij werken en welke niet. En voor de rest blijf ik vrolijk heel veel tweedehands vondsten scoren via Bohemian Marketplace of de IJ-hallen, bij Etsy kijken voor handgemaakte spulletjes en duik ik nog altijd vrolijk in de tassen met oude kleding van m’n zus en m’n oma. Iets wat ik altijd al deed, maar waarbij ik nu zeg dat hier het leuke boho-stijltje vandaan moet komen, want eerlijke merken zijn tot mijn spijt vaak niet-bohemian-stijl. (Wie gaat dit opzetten, pwetty please?) Ook ga ik nu écht een abonnement nemen bij LENA, zodat ik geregeld toffe truitjes en jurkjes kan lenen en weer terug kan brengen. Top initiatief en ideaal om iets te ‘vernieuwen’ in je kledingkast en dat gevoel te hebben dat je weer iets nieuws hebt gescoord, en vooral: weer terug kan brengen wanneer je het zat bent. Dan kan iemand anders het weer aantrekken. En nee, dat is niet vies.

Ik ga jullie meenemen in hoe het gaat en wat ik tegenkom, waar ik tegenaan loop. Maar bovenal wil ik jullie laten zien dat het anders kan. Dat duurzame mode niet saai is. Ik ga fair mixen met bohemian en laten zien dat het mogelijk is. Echt, ik ga het doen.

Ik realiseer me maar al te goed dat deze keuze ervoor zorgt dat ik minder in m’n kledingkast zal hebben hangen. En dat ik niet mag toegeven aan een gezellig dagje shoppen zonder na te denken. Dat het allemaal meer zal kosten ten opzichte van minder kleding. En dat ik soms met veel geduld moet zoeken naar tweedehands bohemian jurkjes die ook nog eens passen. Maar eerlijk is eerlijk: juist een moderne hippie zou beter moeten weten, toch? We zijn veel meer dan ons bohemian uiterlijk. We hebben hersenen en een geweten. We houden ons bezig met de wereld, het milieu, mensenrechten. Waarom verstoppen we ons dan onder die vrijetijdskledij, zonder te bedenken dat mensen aan de andere kant van de wereld totaal niet vrij kunnen zijn?

Toch moet ik zeggen: ik vind het best wel een heftige beslissing. Eerlijk waar: het is zo makkelijk toe te geven aan fast fashion. Het is gewoonweg verleidelijk. Nieuwe kleren kopen en hebben is fijn en leuk. En wegkijken maakt je leven soms extreem makkelijk en fijn – zoals met alles. Maar het is gewoon niet fair om er niks mee te doen als je inmiddels beter weet. Als je zoveel van de wereld achter je truitje weet, is het niet fijn meer om iets te dragen waarvan je weet dat je daarmee deze gestoorde wereld ondersteunt. Ik wil dat niet. Dus als je mij op een slechte dag in de H&M betrapt? Geef me een schop onder m’n kont en zeg dat ik hier heel snel weg moet gaan. Maar dan sleep ik je wel met me mee, want… Wat doe jij er eigenlijk nog?

OK. Rustig maar, dat zal ik niet zeggen. Bij mij heeft dit proces zo’n 3 jaar geduurd. Ik maak nu officieel deze levensveranderende keuze voor mezelf en wil jou niks opleggen. Dit soort keuzes hebben tijd nodig om door te dringen. Het enige wat ik je vandaag vraag: wil je niet wegkijken? Wil je de documentaires kijken en misschien het boek gaan lezen? Wil je bedenken wat we met z’n allen aan het doen zijn? Bewustwording is een eerste stap. Er moet een beweging plaats gaan vinden, en dat moet ergens beginnen. Onderschat nooit hoeveel invloed één persoon kan hebben.