© Pexels

Na een afspraak besluit ik nog even langs dat leuke vintage winkeltje een straat verderop te lopen. Daarna bedenk ik dat ik ook wel naar het station kan lópen in plaats van met de tram. En in plaats van de rechtstreekse route (lang een weg waar de auto’s voorbij sjezen) bedenk ik dan er een leuke wandeling van de maken. Onderweg duik ik nog in een winkel die ik nog nooit eerder heb gezien, maar waar het erg druk blijkt en waar ik bovendien tegen de richting in blijk te lopen. Aangekomen in de winkel waarnaar ik op weg was, blijkt ieder voor zich op jacht te zijn naar de beste items in de uitverkoop. Vijf kledingstukken verder (die allemaal niet passen) loop ik weer naar buiten, waar ik langs een winkel kom waar ze misschien wel die eco-snijplank hebben die ik zoek. Nog een winkel verder bedenk ik dat nu ECHT wat moet eten. Dat helpt een beetje, maar toch loop ik tamelijk murw het laatste stukje naar het station en als ik thuiskom heb ik hoofdpijn en wil ik even helemaal niets meer.
Of: ik heb een bespreking met een klein groepje, waar iedereen om de beurt zijn ideeën uit de doeken doet en de anderen vragen stellen. Als ik na anderhalf uur intensief luisteren en vragen stellen zelf aan de beurt ben, merk ik dat ik niet meer zo scherp ben als eerst. Mijn denkproces gaat een beetje hakkelend: eerder een KRRR-KRRR-KRRR dan een zoefffff.

Overprikkeling. Letterlijk betekent dat: te veel prikkels. Misschien kent ieder mens dit wel (dat durf ik niet te zeggen), maar wat ik weet is dat vooral hooggevoelige mensen last hebben van dit fenomeen. Een van de kenmerken van hooggevoeligheid is namelijk dat je veel ziet, voelt, waarneemt. Je krijgt dan al gauw veel meer prikkels binnen. Als er zoveel input is dat het moeilijk te verwerken is raak je overprikkeld. In het eerste voorbeeld was de overprikkeling vrij fysiek, het tweede was meer een mentale overprikkeling. Emotionele overprikkeling ken ik ook: dat er zoveel (door elkaar lopende, verwarrende) emoties zijn dat het allemaal een beetje ‘blurred’ voelt. Als ik dan niet even tot rust kan komen, kan ik echt van slag raken.

What to do about it? Natuurlijk kun je sommige situaties vermijden; als je niet blij wordt van de markt op zaterdag, ga die dag dan lekker iets anders doen. Het is handig om van jezelf te weten wat voor jou situaties zijn waarin je snel overprikkeld raakt. Dat betekent niet altijd dat je het maar helemaal niet moet doen. Soms vind je iets te leuk om het te laten. (Toevallig mijn vorige stuk over high sensation seekers gelezen?) Soms is iets ook onvermijdelijk, maar heb je wel invloed op hoe je het doet. Stel dat je een dag van hot naar her moet reizen; misschien kan je dan je reistijd juist gebruiken als een moment om even te ontspannen.
Ondanks je eventuele goede voornemens kan het natuurlijk gebeuren dat je op enig moment toch overprikkeld begint te raken. Of iets onverwachts leuks wordt opeens toch wat te veel van het goede. Hoe eerder je dat merkt, hoe fijner; waar mogelijk kun je dan iets aan de situatie veranderen. Wanneer je met anderen bent is het soms fijn even wat uitleg te geven. In het voorbeeld van mijn overleg was het fijn even te benoemen dat ik merkte dat ik na anderhalf uur wel iets minder scherp was. Dan hoef je er zelf niet meer mee bezig te zijn en snappen anderen je beter. Zelf kan je het beste inschatten hoe en wat je zegt. Een beetje humor kan – zoals altijd – soms fijn zijn.
Kom je toch een keer compleet afgemat thuis, probeer dan niet om toch door te gaan, maar neem even de tijd om bij te komen! Een pauze kan je weer op de rit helpen. Ga nietsdoen, dansen, wandelen, zingen, schrijven, een fijn boek lezen, mediteren, plof neer op de bank, neem een douche of iets anders fijns. Verander je  ‘ik moet of zou nog’ in  ‘eigenlijk wil ik nu gewoon heel graag’.

Tussen afgelopen Kerst en Oud en Nieuw hoefde er wat minder dan normaal en ik merk dan hoe ik weer bij mijn ‘vakantiezelf’ kom. Met ‘vakantiezelf’ bedoel ik dat je gewoon bént in plaats van doet. Een ‘human being’ in plaats van een ‘human doing’. Dan kun je weer voelen waar je mee bezig bent, hoe het nu eigenlijk met je gaat, waar je behoeftes liggen. Het voelt voor mij heel puur, die rust, die kalmte. Tijd voor jezelf, tijd voor wat rust en bezinning, tot jezelf kunnen komen. Weer helemaal opladen. Dat kan als je een paar dagen – of langer – vrij bent, maar ik probeer dat ook tussendoor op te zoeken (bijvoorbeeld in de weekenden) en belangrijker nog: tijdens het gewone dagelijkse leven. Want helemaal op kunnen gaan in wat jij leuk vind of gewoon even niets hoeven: hoe heerlijk is dat?

Wat is voor jou tijd voor jezelf?

Liefs, Rosanne