“Je verbeeldingskracht wapent jezelf tegen van alles in het leven”, aldus romanticus in hart en nieren, Ruben Jacobs. Ruben startte onlangs met collega Ko van ’t Hek een online radioprogramma genaamd Radio Romantiek. Het satirische programma is een aanklacht tegen de gevoelsarme huidige samenleving. Met sketches en romantische klassiekers creëren de twee – met een enorme dosis humor gezegende – mannen elke paar weken een half uur vertier. Onder het genot van een kopje koffie in het sfeervolle Café Brecht belandde ik met Ruben in een gesprek over het vermakelijke radioprogramma en zijn poging om mensen de ‘schoonheid der dingen’ in te laten zien.

Wat is voor jou de definitie van een romanticus?

“Dat is niet zo makkelijk om zomaar uit te leggen. Ik denk dat een echte romanticus een dromer is, iemand die zich verliest in dingen. Hij heeft een hang naar een andere ervaring van schoonheid, een hang naar het mystieke. De dingen waar een romanticus van geniet zijn absoluut niet rationeel te verklaren. Denk bijvoorbeeld aan genieten van het beeld van de laatste wielrenner die bij de Tour de France binnenkomt; het beeld van de antiheld. Het zijn de kleine dingen die een romanticus weet te waarderen. Of de lelijke.”

Ben jij een romanticus?

“Ja. Ik heb bijvoorbeeld een van mijn ultieme geluksmomenten beleefd op Kuta, Bali. Die stad is zó lelijk; overal toeristen en lelijke gebouwen. Maar daarom was het ook weer puur. Niemand deed alsof, Kuta was mooi in haar lelijkheid en daar kon ik van genieten. Godfried Bomans heeft ooit gezegd dat de romantiek ons de vreugde van de melancholie heeft gegeven. Dat past wel bij mijn omschrijving van een romanticus. En ik denk dat in iedereen een romanticus schuilt.”

Toen ik voor de eerste keer naar Radio Romantiek luisterde, twijfelde ik tijdens de eerste paar minuten: is dit een grap, of is het serieus bedoeld?

“Ja en dat is ook precies de bedoeling! Het is voor ons een uitdaging om satirisch te zijn en de dingen uit te vergroten, maar wel zonder te absurdistisch te worden. Humor geeft enigszins lichtheid aan het bestaan, zonder humor zou de wereld vreselijk zijn. Het moet dus grappig zijn, maar wel met een achterliggende gedachte.”

Wat is deze precies?

“Wij vinden dat verstand en emotie eigenlijk een verstandshuwelijk [lacht] zouden moeten sluiten, waarbij het verstand wat meer emotie toelaat en de emotie wat meer verstand. Wij staan voor meer gevoel, maar dan wel voor een rijk gevoelsleven in plaats van een arm gevoelsleven. Tegenwoordig zie je in de politiek en in de media vele primitieve vormen van gevoelsuitingen; clichés, het ‘laat-maar-lopen-dat-lucht-op-syndroom’, zal ik het maar noemen. Er bestaan zoveel meer genuanceerde vormen om je te uiten, bijvoorbeeld door middel van een goede beheersing van taal. Dit proberen wij te laten zien. Ondanks dat wij af en toe diezelfde clichés ook gebruiken; bij ons is het satire. Daarbij koesteren onder de ‘tirannie van het heden’ maar weinig mensen het verleden. Maar er is zoveel wat je uit het verleden kunt gebruiken! Met een knipoog proberen wij onze luisteraars hierop te wijzen.”

Hoe doen jullie dat?

“Wij proberen door middel van humor op een lichtvoetige manier het negentiende-eeuwse concept van romantiek over te brengen. Dat is nog niet zo gemakkelijk, want je kunt mensen moeilijk alleen maar symfonieën van Schubert gaan voorschotelen. Dus komen daarbij zowel deze hoge als lage romantiek, zoals ‘candlelight gedichten’, kijken. Wat we eigenlijk doen is intellectueeltje spelen, dat weer te kakken zetten, maar het ondertussen ook serieus nemen. Als ik zo onze uitzendingen terugluister, klinken wij eigenlijk als een negentiende-eeuwse versie van Bert en Ernie. We kwebbelen er hoogdravend op los [lacht].Wat mij echt een doorn in het oog is, is dat we tegenwoordig eigenlijk niet meer intellectueel mogen zijn. Dat is elitair en dat laatste is bijna een scheldwoord geworden. We leven in een Geen Stijl-klimaat en het onderscheid tussen hoge en lage cultuur is verdwenen. Met Radio Romantiek proberen we te vechten voor een goede smaak.”

Wat is in jouw ogen een goede smaak?

“Cultuur waar je iets voor moet doen. Ik wil zeker niet zeggen dat populaire cultuur slecht is, want dat kan dit element namelijk ook bevatten, maar met Radio Romantiek willen we vechten voor cultuur waar je energie in moet steken. Er zijn heel veel dingen van vroeger – maar ook van nu – die daarvoor de moeite waard zijn. Goede cultuurproducten zijn zelfs complete toewijding waard. Als individu kun je je met zulke toewijding altijd blijven ontwikkelen, bijvoorbeeld op gebied van de verbeelding. Je verbeeldingskracht wapent jezelf tegen van alles in het leven. Wij richten ons met Radio Romantiek op wat wij vinden dat waardevol is.”

Zo, een man met visie. Met deze gedachtegang in je achterhoofd is het nóg leuker om naar Radio Romantiek te luisteren. Ik hoop op nog veel volgende, ontzettend vermakelijke – en stiekem dus ook leerzame – uitzendingen. En wie weet wordt dit duo ooit wel de hedendaagse, veredelde versie van Rubens grote voorbeeld Van Kooten en De Bie. Ben je benieuwd naar Radio Romantiek? Beluister de gloednieuwe, tweede aflevering hier.